Kaçak Petrol

5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 2. maddesinde kaçak petrolün ne olduğu tanımlanmıştır. Buna göre:

Kaçak petrol;

a)    Kurumca belirlenen seviyede ulusal marker içermeyen akaryakıtı,

b)   Yasal yollarla Türkiye’de serbest dolaşıma girdiği belgelendirilemeyen veya menşei belli olmayan petrolü ve petrol ürünlerini,

c)    Kurumdan izin alınmadan; akaryakıt haricinde kalan solvent, madeni ve baz yağ, asfalt, solvent nafta ve benzeri petrol ürünlerinden elde edilen akaryakıtı ya da akaryakıta dönüştürmek maksadıyla kullanılan veya bulundurulan akaryakıt haricinde kalan solvent, madeni ve baz yağ, asfalt, solvent nafta ve benzeri petrol ürünlerini,

d)   10.07.2003 tarihli ve 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa göre kaçak olan petrolü ve petrol ürünlerini,

e)   Sıvı veya gaz halindeki hidrokarbonlarla, hidrokarbon türevi olan yakıtları nakleden boru hatlarından (her türlü üretim, iletim ve dağıtım hatları dahil) veya bunların depolarından veya kuyulardan yasalara aykırı şekilde alınan petrolü ve petrol ürünlerini,

İfade eder.

5015 sayılı yasanın getirdiği yenilikle uygulamada en çok sorun olan kaçak petrol, ulusal marker içermeyen petroldür. Markerin hangi seviyede olacağını belirleyecek olan kurum da, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’dur.

5015 sayılı Kanunun 18. Maddesine göre, rafinericilerin ve dağıtıcıların yurt içinde pazarlayacakları akaryakıta, rafineri çıkışında veya gümrük girişinde kurumun belirleyeceği şart ve özelliklerde marker eklenmesi gereklidir. Kurumun belirlediği ölçülerde ulusal markerin eklenmediği akaryakıt, kaçak petrol sayılmaktadır.

Bunun dışında yasal yollarla Türkiye’ye girdiği belgelendirilmeyen ve menşei belli olmayan petrole ulusal marker eklense dahi, bu petrol de kaçak petroldür.

5015 sayılı Kanunun Ek 3. Maddesi, yukarıda tanımı yapılan kaçak petrolün tespitini ve tasfiyesini düzenlemektedir. Maddeye göre, kaçak petrolün, 5015 sayılı Kanun hükümleri dışında satışa arzedilmesi, satılması, bulundurulması, bu özelliği bilinerek ticari amaçla satın alınması, taşınması veya saklanması yasaktır.

Yine yasanın Ek 5. Maddesine göre, kaçak petrolü satışa arz eden, satan, bulunduran, bu özelliğini bilerek ticari amaçla satın alan, taşıyan ve saklayan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ve yirmibin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Ayrıca kaçak petrolün ve kaçakçılıkta kullanılan suç araç ve gereçlerinin müsaderesine de hükmedilir.

Yine kaçak petrolü, satışa arz eden, satan, bulunduran, bu özelliğini bilerek ticari amaçla satın alan, taşıyan ve saklayan kişi hakkında kurumca, tasfiye edilen kaçak petrolün vergiler dahil satış bedelinin üç katı tutarında idari para cezası verilir.

Uygulamada yeteri kadar ulusal marker içermeyen akaryakıtla ilgili olarak mahkemelerce ve Yargıtay’ca, standarda uygun olsa da akaryakıtın menşei ve kaçak olup olmadığı hususları araştırılmakta, sonradan ibraz edilen faturanın cezadan kurtulmaya yönelik olduğu kabul edilmekte, ibraz edilen faturanın yakalanan malı temsil edip etmediği denetimi yapılmakta, istasyon sahibinin bilgisi dışında çalışanların bu suçu işlemiş olabileceği savunmasının hayatın olağan akışına uygun olmadığı kabul edilmektedir.