RK başkanı açıkladı…18.09.2010 da erteleme yok
14. Ağu, 2010 
25 Yorumlar
Rekabet Kurumu Başkanı Prof. Dr. Nurettin Kaldırımcı Akaryakıt sektöründeki dikey anlaşmalar için 18 Eylül 2010′da sona erecek süreçle ilgili açıklama yaptı
Rekabet Kurulunun bir yılı aşkın süredir akaryakıt sektöründeki dikey anlaşmalara ilişkin almış olduğu ve Danıştay tarafından da hukuka uygun bulunan kararları çerçevesinde, gelinen süreç hakkında sektörde oluşan bazı tereddütlerin giderilmesi amacıyla bir açıklama yapılması gereği ortaya çıkmıştır.
Bilindiği üzere 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği’nin 5. maddesi dikey anlaşmalarda yer alan rekabet etmeme yükümlülüğünün ya da daha genel ifade ile rekabet yasağının en fazla beş yıl süreyle geçerli olacak şekilde düzenlenebileceğini öngörmektedir. Ancak sadece bayilik sözleşmelerinin beş yıl süreli olarak düzenlenmesi, bayilik sözleşmeleri ile bağlantılı ve onlarla birlikte değerlendirilen intifa, tapuya şerh edilmiş kira ve benzeri uzun süreli sözleşmelerin süreleri beş yıl kuralına uyumlaştırılmadıkça yeterli olmamaktadır.
Nitekim Rekabet Kurulu bu noktadan hareketle, 5.3.2009 tarihli kararlarında, intifa ve tapuya şerh edilmiş kira gibi sözleşmelerin bayi üzerindeki rekabet yasağının süresini fiili olarak uzattığı tespitine yer vermiş ve bu tür sözleşmelerin varlığında beş yılı aşan süreler bakımından dikey anlaşmaların Tebliğ ile tanınan muafiyetten yararlanamayacağını belirtmiştir. Söz konusu kararların alınmasında Kurumumuzca hazırlanan Akaryakıt Sektör Raporu’ndaki tespitler ile Danıştay’ın 13.5.2008 tarihli Total-Akdağ kararı ve akademisyenlerden alınan görüşler son derece belirleyici olmuştur.
İzleyen süreçte konu ile ilgili pek çok başvuru, Rekabet Kurulunca yine aynı esaslar çerçevesinde karara bağlanmış ve anlaşmaların 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’daki yasaklamadan muaf olacağı, sürelerin ne şekilde hesaplanacağı bu kararlarda ortaya konulmuştur.
Diğer yandan, Rekabet Kurulunun söz konusu kararlarının iptali için çeşitli dağıtım şirketlerince Danıştay’da davalar açılmıştır. Bu davalarda yürütmenin durdurulması talepleri Danıştay 13. Dairesince reddedilmiş; ret kararlarına karşı davacılar tarafından yapılan itirazlar da Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından haklı görülmemiştir. Bunun da ötesinde söz konusu davalardan üç tanesi Danıştay 13. Dairesince esastan görüşülerek reddedilmiştir. Dolayısıyla Rekabet Kurulunun sektörde yaygın olarak “intifa kararları” olarak bilinen, akaryakıt sektöründeki dikey anlaşmalara ilişkin kararlarının ve bu kararlara esas teşkil eden ikincil mevzuatın usule ve hukuka uygunluğu, Danıştay 13. Dairesince de teyit edilmiştir.
Tüm bu özetlenen sürecin bir sonucu olarak, 18 Eylül 2005 tarihinden önce imzalanan akaryakıt bayilik sözleşmeleri ile bunlarla bağlantılı intifa veya tapuya şerh edilmiş kira sözleşmelerinden oluşan dikey anlaşmaların önemli bir bölümünün, en geç 18 Eylül 2010 tarihi itibarıyla sona erdirilmesi veya duruma göre sözleşmelerle ilgili gerekli tadillerin yapılması zorunluluğu bulunmaktadır.
Bununla birlikte, sektörün çeşitli seviyelerinde faaliyet gösteren teşebbüslerden ve teşebbüs birliklerinden, uygulamanın ileri bir tarihe ertelenmesine yönelik bir çalışma olup olmadığı yönünde Kurumumuza çeşitli sorular gelmektedir. Öncelikle belirtilmelidir ki 18 Eylül 2010 tarihi, ilgili kararlara esas teşkil eden 2002/2 sayılı Tebliğ’in çeşitli hükümlerinin yürürlüğe giriş tarihinden kaynaklanmaktadır. Hâlihazırda ise Rekabet Kurumunun gündeminde Tebliğ’in kısmen veya tamamen değiştirilmesi yahut uygulamasının ertelenmesi yönünde bir çalışma bulunmamaktadır. Dolayısıyla 18 Eylül 2010 tarihiyle ilgili bir erteleme de söz konusu değildir.
Bu noktada ilgilileri bakımından önem arz ettiği düşünülen bir hususu hatırlatmakta fayda görülmektedir. 4054 sayılı Kanun’un 56. maddesinde, muafiyet koşullarını taşımayan bir anlaşmanın geçersizlik yaptırımına tabi kılınacağı düzenlenmiştir. Bu nedenle, özellikle petrol piyasası mevzuatı hükümleri uyarınca geçerli bir bayilik sözleşmesi olmaksızın bayilik faaliyeti yapılamayacağı hususu da dikkate alındığında, ilgili dağıtım şirketlerinin ve bayilerin gerek rekabet hukuku mevzuatı gerekse petrol piyasası mevzuatı bakımından mağdur olmamaları için, en geç 18 Eylül 2010 tarihine kadar gerekli tedbirleri almalarında büyük önem bulunmaktadır.
İlgililere ve kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Prof. Dr. Nurettin Kaldırımcı
Rekabet Kurumu Başkanı
Sektörden ekmeğini kazanan herkese ve ülkemize tekrar hayırlı olmasını diliyorum. Çok yerinde bir karar oldu.
İntifa – Kira sözleşmeleri ile bir nevi kelepçelenen bayii arkadaşların kelepçelerden kurtulmaları hayırlı olur umarım.
Sayın editör ve site takipçisi bayii arkadaşlarımın Ramazan Ayını kutlarım. Saygılarımla…
sayın editör,
RK başkanının açıklamasında bayilik sözleşmesi ve intifaların en geç 18 eylül tarihinde sona erdirilmesi bölümü var. mevcut dağıtıcımla anlaşırken hiçbir yatırım,hibe veya kredi almadım. sebebsiz zenginleşme durumumun yok. son bir ay kaldı mevcut dağıtıcımdan herhangi bir teklif veya randevu talebi gelmedi.onlar benimle bende onlarla devam etmek istemiyorum.daha önceki görüşmelerimde sözlü olarak intifanı verelim dediler.18 eylülden önce ayrılmak istiyorum. yasalara uygun olarak nasıl bir yol izlemem gerekiyor? saygılarımla…
Sayın Yazar
İntifayı terkin için onlar sizi tapuya davet ederler.
Sayın editör,
Ben Mart 2010 tarihinde bir istasyonu satın aldım. Tapuda 2004 Yılında konulmuş intifa mevcut. Bunun yanında benim dağıtıcı şirket ile söleşmem Mart 2010 tarihli. Sitenizdeki haberleri yorumladığımda benim de 18 Eylül 2010 tarihine kadar aynı dağıtıcı veya başka bir dağıtıcı şirket ile yeni bir sözleşme ve intifa anlaşması yapmam gerekiyor. Birinci sorum; Bu yorumum doğru mu?
İkinci sorum ise; Mevcut dağıtıcı şirket “Eğer başka birisi ile anlaşırsan benim şirketim buraya yapmış olduğu yatırımı senden geri talep edecektir…” ifadesini kullandı. Böyle bir talepte bulunabilir mi?
Şimdiden teşekkür ederim.
Saygılar.
Sayın Recep Tan
Tapudaki intifa bir bayilik sözleşmesiyle konulmuşsa, yani intifa verildiği tarihte bir bayilik ilişkisi mevcutsa intifa 18.09.2010 tarihinde kalkar. Ancak siz kendi adınıza sözleşme yaptıysanız sizin sözleşmeniz 2015 yılına kadar devam eder. Ancak yaptığınız sözleşme eski bayi adınaysa (yani onun şirketini satın alarak yine aynı bayilik adına sözleşme yaptıysanız) sizin sözleşmeniz de 18.09.2010 tarihinde biter. Bu sözleşme ilişkilerini bilemediğimizden iade davalarıyla ilgili cevap vermemiz mümkün değil.
Sayın editör,
Mart 2010 Tarihinde dağıtıcı şirket ile yaptığım bayilik sözleşmesi benim şirketim adına eski şirket adına değil. Fakat bu yeni sözleşme ile tapuya yeni bir intifa konulmadı. Ben tapuyu üzerindeki intifa ile kabul ederek aldım. Dağıtıcı şirket; 18.09.2010′a kadar yeni bir bayilik sözleşmesi ve tapuya yeni 5 yıllık bir intifa konulması gerektiğini ifade ediyor.
Eğer yeni bir sözleşme ve intifa anlaşması yapmazsam 19.09.2010′da dağıtıcıdan yakıt alamaz duruma düşer miyim?
Saygılar.
Sayın Tan
Siz yeni bir şirket olarak sözleşme yaptığınız için bu sözleşmeniz 5 yıl devam eder. Bu sbeple yeni sözleşme yapmanıza gerek yoktur.
Seyın editör. Sayın Tan a verdiğiniz cevapla ilgili olarak bir sorumuz olacak. Recep Tan Yeni bir anlaşma yapmış olsa da , aynı istasyondaki dikey ilişki işleticiler değişse de eskiden süregelen bir ilişki sayılarak ve intifa sözleşmesinin başlangıç tarihine bakılarak 18,10,2010 da sözleşmede geçersiz olmaz mı? Çünkü kesintisiz bir dikey ilişkide aynı istasyonda işletici/malik değişiyor. Madem sözleşme bitmiyor o zaman intifa da kalkmaması lazım sanırım RK.nun buna benzer bir açıklaması vardı. Sizi bu konuda pek anlayamadık. (RK:SORU-CEVAP: ALINTI: Bayilik sözlesmesi sürmekteyken intifa sözlesmesinin sona erdirilmesi
veya tam tersine, intifa sözlesmesi sürmekteyken mevcut bayilik sözlesmesinin sona
erdirilerek yeni bir bayilik sözlesmesi yapılması hallerinde, rekabet yasağı sona ermediğinden
dikey iliskinin de kesintiye uğramadığı kabul edilecektir.Diğer taraftan, özellikle akaryakıt sektörü bakımından gerek dağıtıcıların alt piyasaya erisimi
gerekse bayilerin yürüttükleri ticari faaliyet ile istasyon arasında sıkı bir iliski bulunmaktadır.
Bu nedenle, bayilik faaliyetinin istasyondan bağımsız olarak ele alınması mümkün değildir.
Dolayısıyla, Tebliğ’in azami bes yıl süre ile rekabet yasağına muafiyet tanınmasına dair
hükmünün, bayilik faaliyetinin yürütüldüğü istasyondan bağımsız olarak değerlendirilmemesi
gerekir. Bu bakımdan akaryakıt sektörü özelinde bes yıllık rekabet yasağı süresinin; “bir
dağıtıcının bir istasyonu tek seferde yapacağı sözlesmeler yoluyla diğer dağıtıcıların
faaliyetine kapatabileceği üst sınır” olarak yorumlanması gerekmektedir.)
Sayın Murat
Bu açıklamadan biz sizin çıkardığınız sonucu çıkartmamaktayız. Sizin anladığınız biçimde, bir istasyonda kaç bayi faaliyette bulunursa bulunsun toplam süre 5 yılı geçemez olur ki, RK açıklaması bu anlamda değildr.
Sayın editör Recep Tan ın 18,09,2010 da intifasının son bulacağından fakat sözleşmesinin mart 2010 + 5 = mart 2015 de biteceğinden bahsediyorsunuz. İntifa ve sözleşmeyi birbirinden ayrı değerlendiriyorsunuz ki rekabet kurumunca tüm sözleşmeler bir bütün olarak değerlendirilmiş ve bir dağıtım şirketinin bir istasyondan maximun yararlanabileceği 5 yıllık süre sonucuna ulaşilmış. Recep Tan ın sözleşmesi son bulmazsa intifası kalksa da sözleşme koşullarındaki bağlayıcılık ve sözleşmeye bağlı edimleri yüzünden dağıtım şirketini değiştiremez ve bu sefer intifanın kalkmasının anlamı kalmaz. Yine Dağıtıcı 5 yıllık süreden daha uzun bir süre istasyondan yararlanır. Bu konuda daha açıklayıcı bir yorum rica ediyoruz.
Sayın Murat bey
Bir istasyon düşünün, maliki işletmeci değil, dağıtım şirketine vermiş, o da bir başkasına işletmeye vermiş, 5 yıl kuralı geçerli mi malik açısından, hayır değil. Öyleyse bu iş istasyona değil bayilik sözleşmesine bağlı. Recep Tan’ın aldığı istasyon eski bayilik ilişkisi bakımından serbest kalıyor, ama yeni malik başka bir bayilik sözleşmesi yapıyor. İşte o sözleşme ayrı bir süreye tabi. Bayilik ilişkisinin istasyondan ayrı düşünülemeyeceği kuralını siz yanlış yorumluyorsunuz. RK diyor ki, intifa bayilik ilişkisi için verilmiştir, o intifanın verildiği istasyonu bayilik ilişkisinden bağımsız düşünemeyiz. Burada ise bayi intifa vermemiş, eski bayi ile ekonomik ilişkisi yok, yeni bir sözleşme yapmış, neden sözleşmesi bitsin.
Sayın Editör
Mülk sahibi olduğumuz istasyonumuzu 2002 yılında 2016da biticek şekilde akaryakıt firmasına kiraya verdik.
sözleşmeye baktım (bu konuyu RK yasasını daha dün duydum o yüzden kusuruma bakmayın)
sözlememde kiralayan akaryakıt firması intifadan bahsetmyor ama tapuda eğer tek taraflı fes olursa onuda ceza koyup bunuda tapuda ipotekletmişiz.
şimdiki durumda biz bu şartlar altında bu kira sözleşmemizi iptalini istiyebiliyormuyuz
ve yeni bir sözleşme yapma hakkına sahib olabilirmiyiz
teşekkürler
Sayın Çağlar Yılmaz
Kira sözleşmesinin esası bir bayilik ilişkisine dayanıyorsa 18.09.2010 tarihinde biter.
Sayın editör;
Alpet firmasıyla 2004 yılında imzalanmış 15 yıllık sözleşmemiz ve intifamız var. Malumlarınız üzare 18,09,2010 da ikisi de bitiyor.
Ancak;
O tarihte (2004) Alpet firmasının kendine ait otogaz firması olmadığından başka bir firmayla bayilik ilişkimize izin verdi. Başka firmayla 2004+4=2008 otogaz sözleşmesi imzaladık.
Daha sonra Alpet otogaz dağıtım firması kurdu ve 2008 yılında ise bu farklı dağıtım firmasına ihtar çekti.(bayim ile sözleşmen bitiyor benim intifalı alanımdan çık dedi.)
Daha sonra bize yazı ile Kendi bunyesinde bulunan ve yeni kurduğu Exen gaz ile bayilik ilişkisi kurmamız gerektiğini belirtti.
2008 de mevcut intifadan dolayı Exen gaz la 5 yıllık sözleşme imzalamak zorunda kaldık.
Şimdi de exengazı sattı.
Biz diyoruz ki; 2008 de Exen gaz Alpet ile iktisadi bütünlüğü olan bir firmaydı ve Alpet ile bayilik ilişkimiz 2003 e dayanıyor bu yüzden Exengaz la olan sözleşmemiz de Alpet le olan sözleşmemizle beraber 18,09,2010 da biter.
Onlar diyor ki; Hayır siz 2008 e kadar farkli bir otogaz dağıtıcısıyla çalıştınız. Exengazla 2008 de bayilik imzaladınız (ki biz alpet değil Exen iz) sözleşmemiz 2013 e kadar sürer.
Bu durumda olan 10 larca bayi var. Bu konuda değerli görüşlerinizi öğrenmek ve aynı durumdaki arkadaşlarla paylaşmak isteriz. Teşekkürler
Sayın Murat bey
Bu konuda görüşlerimizi daha önce bildirdiğimizi hatırlıyorum. Tabiki bu konuyu gündeme getiren Rekabet Kurulu’dur. Kurul kararı alırken çeşitli ölçütler kullanmıştır. Bizim bu konudaki kararımızdan çok kurulun kararı önemlidir. Sizi anlıyoruz ve sözleşme imzalanmasının sebebinin intifa olduğunu biliyoruz. Ancak RK bu konuda ne diyecek acaba. Size tavsiyemiz konuyu Rekabet Kurumu’na taşıyın.
Haklısınız sayın editör.
Bu karmaşayı rekabet kurumu çözer ancak. Sanırım 18,09,2010 dan sonra bu sözleşmeyi rekabet kurumuna şikayet edersek ve rekabet kurumundan olumlu sonuç alırsak Dağıtıcı cezaya muhatap olabilir. Peki RK. Dağıtıcı lehine karar verirse RK. tarafından bize herhangi bir yaptırım doğar mı ?
Sayın Murat bey
Bu durumda Rekabet Kurumu tarafından size bir yaptırım uygulanmaz.
Sayın editör öncelikle açıklamalarınızdan dolayı teşekkür ederim. mülkiyeti bize ait istasyonumuz için bir dağıtım şireketine 15.08.2006 tarihinde 15 yıllık intifa hakkı verildi. işletmeciye 1.12.2006 tarihinde 5 yıllık olarak kiraya verildi. kiracımız dağıtım şirketi bayiisi olarak faaliyet yapıyor.
rekabet kurumunun son açıklaması bizim durumumuzu nasıl etkiler.
Sayın Fatih Karacan
Siz bir bayilik ilişkisine girmeden dağıtım şirketine sadece intifa vermişseniz, intifa tapudaki süre kadar devam eder.
Sayın editör verdiğiniz cevap için teşekkür ederim. Bağlı olduğumuz tapu daireinden yeni aldığımız bilgiye göre; (Ozel not:İstasyon bize babamızdan 16 09 2010 tarihinde miras kaldı) istasyonumuzun tapu kaydında herhangi bir şerh yok, ancak intifa kiracıyla yapılan 5 yıllık kontrat ile aynı tarihte başlıyor ve tapu kayıtlarında da var.
bu durum “bayilik ilişkisi” sayılırmı. kiracı ile 5 yılın sonunda yeni bir kontrat yapmamız rekabet kurulunun almış olduğu karara aykırılık teşkil edermi? yoksa bir başkasınamı kiraya vermeliyiz?
Sayın Fatih Karacan
Rebet Kurumu’nun bu konudaki ölçütlerini okumanızı tavsiye ederim. Burada bir kaç cümleyle sorununuzu çözemezsiniz. Bizim vazifemiz sorununuzu çözmek değil çözüm yollarını göstermektir. Bu sebeple tüm evrak ve bilgilerle bir avukata başvurmanızı öneririm. Zira bu bir hukuki sorundur ve bunu çözecek olanlar da avukatlardır.
Sayın Editör
Murat beyle Recep Tan ın istasyonu hakkında yapmış oluduğunuz değerlendirmelerden sonra aklıma bakın ne geldi. Malik 15 yıllık intifayla beraber istasyonun işletme hakkını dağıtıcıya vermiş olsun. Dağıtıcı firmada ilk 5 yıl dolmadan işleticiyle danışıklı olarak mesela 4. senede işletcinin yeni kuracağı bir firmayla sözleşme imzalasın. İntifa süresinin sonuna kadar bu şekilde bayilik sözleşmesini sıfırlasın. Sizin yorumunuza bakılırsa, intifanın kullanıldığı zaman değil bayilik sözleşmesinin zamanı dikkate alınacağından dağıtım firmaları her 4 senede bir işletmeci eğer malik değil ise tabi sözleşme yenileyip RK nın bu kararını by pass edebilir. Doğru mu anlamışım.
Cevdet bey, aslında ne sorduğunuz tam alnlamadıysak da özet olarak diyebiliriz ki, malik bayilik ilişkisi olmadan dağıtıcıya 15 yıl intifa vermişse bu intifa RK’nun 5 yıllık sınırına tabi değil. Maliğin işletme hakkını dağıtıcıya vermesi onu bayilik ilişkisine ve bu surette RK sınırına sokmaz.
Sayın Editör sorumu daha da açıklamaya çalışıyım o zaman. 2007 yılında intifası kurulan istasyonu, bana ait olmayan ancak garantoru oldugum B firması işletmeye basladı. 2010 yılında B firması dağıtıcıyla sözleşmelerini karşılıklı olarak fes ettiler. 2010 yılında dağıtıcı C firmasıyla anlaştı. Bu durumda intifa 2015 demi biter yoksa intifanın kurulum tarihinden 5 yıl sonra, yani 2012 demi biter.
Cevdet bey, B firmasının bayilik sözleşmesi için intifa verilmişse bu intifa 5 yıl sonra (2012 de)biter.